Β. ΓΙΑΝΝΟΓΛΟΥΔΗΣ: Υπόμνημα για τη δημιουργία νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Σερρών
Υπόμνημα για τη δημιουργία νέου Αρχαιολογικού 
Μουσείου στην πόλη των Σερρών, κατέθεσε ο Βασίλης Γιαννογλούδης, Καθηγητής του 4ου Λυκείου Σερρών και Αντιπρόεδρος της Ε.Μ.Ε.Ι.Σ.
Το υπόμνημα σχετικά με την ιστορία του Αρχαιολογικού Μουσείου Σερρών και τις πρωτοβουλίες κατασκευής νέου κτιρίου, κατατέθηκε στις 04.09.20 προς τον Παναγιώτη Σπυρόπουλο – Αντιπεριφερειάρχη Σερρών, τον Αλέξανδρο Χρυσάφη – Δήμαρχο Σερρών και τη Δημητρία Μαλαμίδου – Διευθύντρια Αρχαιολογικής Εφορείας Σερρών.
Για να μαθαίνετε πάντα όλα τα νέα, κάντε like στη σελίδα μας olanea.gr
Αναλυτικά, αναφέρει:
Α) ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Στα υπόγεια του Α΄ Γυμνασίου της πόλεως Σερρών συγκεντρώνονταν από το 1931 τα λίθινα αρχαιολογικά ευρήματα του νομού Σερρών. Στα μεταπολεμικά χρόνια και ιδίως στις αρχές της δεκαετίας του 1960 το σερραϊκό περιοδικό «ΣΕΡΡΑΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ» του Νίκου Βουζούκα σε επανειλημμένες αναφορές του, πρωτοστάτησε για την μετατροπή του Μπεζεστένι σε Αρχαιολογικό Μουσείο. Η πρόταση υιοθετείται από τον Δήμαρχο Σερρών Βασίλειο Χατζηϊακώβου ο οποίος την εισηγείται στον τότε Νομάρχη Αθανάσιο Μανουσόπουλο και γίνεται δεκτή. Οι αμέσως επόμενοι Νομάρχες στο πλαίσιο αυτό χρηματοδοτούν στην συντήρηση του Μπεζεστένι ώστε να προετοιμαστεί ως χώρος Αρχαιολογικού Μουσείου.
Το 1968 επί δημάρχου Σερρών Γεωργίου Βασιλείου και μετά από πρόσκλησή του, επισκέφθηκε τα Σέρρας ο καθηγητής κ. Μαρινάτος, Γενικός Διευθυντής της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας της Προεδρίας Κυβερνήσεως, για να επιληφθεί προσωπικώς και να λυθεί το θέμα της ιδρύσεως Μουσείου στα Σέρρας.
Πράγματι ο κ. Μαρινάτος συναίνεσε στην μετατροπή του Μπεζεστένι σε Αρχαιολογικό μουσείο και άρχισαν οι εργασίες επισκευής και διαμορφώσεως του.
Β) Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΜΠΕΖΕΣΤΕΝΙ ΤΟ 1970
Στις 1η Οκτωβρίου 1970 για πρώτη φορά λειτούργησε στα Σέρρας αρχαιολογικό Μουσείο στο Μπεζεστένι. Έκτακτος επιμελητής αρχαιοτήτων Σερρών ανέλαβε ο θεολόγος καθηγητής Κυριάκος Παπακυριάκου και προσπάθησε να συγκεντρώσει απ’ όλο το Νομό Σερρών τα διασκορπισμένα αρχαιολογικά αντικείμενα. Αυτά, αφού καθαρίστηκαν και συγκολήθηκαν από ειδικούς τεχνίτες, τοποθετήθηκαν για πρώτη φορά στην έκθεση του μουσείου. Αργότερα το 1973 η επιμελήτρια των Βυζαντινών αρχαιοτήτων κ. Ελπίδα Κουρκουτίδου – Νικολαΐδου μετέφερε από τον Παλαιό Μητροπολιτικό Ναό Σερρών των Αγίων Θεοδώρων, τις φυλασσόμενες εκεί Βυζαντινές αρχαιότητες και δημιούργησε στη βορειοδυτική γωνία του Μπεζεστενίου τμήμα εκθεμάτων Βυζαντινών αρχαιοτήτων.
Όμως σχετικά γρήγορα γίνεται αντιληπτό ότι ο χώρος ήταν μικρός για αποθηκευτούν και να εκτεθούν τα αρχαιολογικά ευρήματα. Αξίζει να αναφερθεί μία παράγραφος σε άρθρο με τίτλο «Τουρισμός και Σέρραι» της εφ. «Πρόοδος» στις 4/2/1973: «…Το μουσείον Σερρών, το Μπεζεστένι, ασφαλώς δεν εδείκνυται ως αρχαιολογικόν μουσείον. Παρ’ όλα αυτά, εδώ συγκεντρούνται όλα τα αρχαιολογικά ευρήματα του Νομού. Είμεθα βέβαιοι, ότι το μουσείον της πόλεως μας, ως είναι τούτο σήμερον, επέχει θέσιν προσωρινότητος. Ελπίζομεν και ευχόμεθα όπως ο ρέκτης Δήμαρχός μας όπως εύρη την κατάλληλον λύσιν διά την στέγασιν και περισυλλογήν των αλλαχού προσωρινώς ευρισκομένων αρχαιολογικών ευρημάτων εις νέον κτίριον…».
Γ) ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΠΙΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΟΥ ΚΤΗΡΙΟΥ
Επειδή τα αρχαιολογικά ευρήματα αυξάνονται συνεχώς και η στέγαση του Μουσείου στο Μπεζεστένι δεν επαρκεί, στο 1° (1994) και 2° (2003) Αναπτυξιακό Συνέδριο του Νομού Σερρών προτείνεται από τους φορείς η κατασκευή νέου Αρχαιολογικού Μουσείου στην πόλη των Σερρών.
Το 2003 η βουλευτής κα Μαρία Κόλλια-Τσαρουχά με ερώτησή της προς το αρμόδιο Υπουργείο, επισημαίνει, την ανάγκη ανακαίνισης του Αρχαιολογικού Μουσείου Σερρών και σύνταξης μελέτης για την κατασκευή νέου κτιρίου Μουσείου.
Σε απάντησή του ο τότε Υπουργός Πολιτισμού Ευάγγελος Βενιζέλος αφού απαντά ότι το Υπουργείο – δια των αρμοδίων Περιφερειακών του Μονάδων (ΙΗ΄ Εφορεία Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων – ΕΠΚΑ), έχει μεριμνήσει με συγκεκριμένες εργασίες συντήρησης, στερέωσης και στεγανοποίησης, για την αντιμετώπιση και επίλυση των κτιριολογικών προβλημάτων που αντιμετώπισε το Μπεζεστένι, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, για το πάγιο αίτημα των Σερραίων για ένα νέο Μουσείο επισημαίνει τα εξής:
«Το Υπουργείο, ήδη από το 1993 είχε αποδεχτεί την παραχώρηση οικοπέδου στο κέντρο της πόλης των Σερρών για την ίδρυση νέου Μουσείου. Στην συνέχεια, η Διεύθυνση Μελετών Μουσείων – δια της ειδικής Επιτροπής που είχε συγκροτηθεί για το έργο αυτό – απεφάνθη ότι το οικόπεδο ήταν μικρό και δεν επαρκούσε για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών ενός νέου Μουσείου. Καθώς όλα τα διαθέσιμα οικόπεδα εντός της πόλεως δε πληρούσαν τις προϋποθέσεις για την ανέγερση Μουσείου (λόγω έκτασης ή θέσης) η Επιτροπή είχε προτείνει, ως προσφορότερη λύση, την παραχώρηση μέρους του Στρατοπέδου «Παπαλουκά» και την ανέγερση εκεί του Μουσείου. Η πρόταση είχε ληφθεί υπ’ όψιν και στο τροποποιημένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο των Σερρών. Εν τούτοις, η εκπόνηση των απαιτούμενων κτιριολογικών και μουσειολογικών μελετών για την κατασκευή και οργάνωση της έκθεσης του νέου Μουσείου κρίνεται ως ανώριμη, εφόσον δεν έχει οριστικοποιηθεί το θέμα επιλογής της έκτασης για την ανέγερσή του».
Δ) ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ (ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΥ) ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΣΤΟ ΠΑΡΚΟ ΠΑΠΑΛΟΥΚΑ
Πράγματι στο πρόσφατο Γενικό Πολεοδομικό σχέδιο των Σερρών σε σχέση με το πολιτιστικό πάρκο, που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ τ. 95/26-5-2016 αναγκαστικών απαλλοτριώσεων και πολεοδομικών θεμάτων, στην απόφαση αρ. 21943 δημοσιεύεται έγκριση πολεοδόμησης της έκτασης του πρώην στρατοπέδου Παπαλουκά και καθορισμός όρων και περιορισμών δόμησης αυτής. Σε αυτό προβλέπεται κτίριο Διαχρονικού Μουσείου διαστάσεων 40Χ50 μ. (σε διπλανή εικόνα το κτίριο με το κόκκινο χρώμα).
Δε θα αναλύσουμε εδώ αν μια τέτοια οριοθέτηση Διαχρονικού μουσείου (δηλ. θα περιλαμβάνει εκτός της προϊστορικής, κλασικής, ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου και Βυζαντινά, Οθωμανικά αλλά και ευρήματα Επανάστασης 1821, Μακεδονικού Αγώνα, Βαλκανικών και δύο Παγκόσμιων Πολέμων κ.α.) είναι επαρκής για το Ν. Σερρών. Θα αναφέρουμε όμως ένα παράδειγμα νομού εφάμιλλου με τον Σερρών, του Νομού Λάρισας, για να μπορεί να γίνει σύγκριση σχετικά με το τι έχει επιτευχθεί εκεί.
Ε) ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΣΑΣ
«Στο Ν. Λάρισας το παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο στεγαζόταν στο Γενί Τζαμί, στο κέντρο της πόλης. Το κτίριο παρουσίαζε πολλά εγγενή προβλήματα, με κυριότερο αυτό της έλλειψης χώρου, με αποτέλεσμα τα πλούσια ευρήματα από τη Λάρισα και την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας να μην μπορούν να εκτεθούν και να αναδειχτούν επαρκώς.
Μετά από χρόνια ζυμώσεων και αφού η ανάγκη της μεταστέγασης είχε γίνει πλέον επιτακτική, επιλέχτηκε ο λόφος του Μεζούρλου με έκταση 54 στρεμμάτων ως ο πλέον κατάλληλος χώρος για το νέο Διαχρονικό Μουσείο και παραχωρήθηκε σταδιακά από το Δήμο Λάρισας στο Υπουργείο Πολιτισμού.
1984: Προκηρύχθηκε πανελλήνιος αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την ανέγερση του Διαχρονικού Μουσείου.
1996: Έγινε η θεμελίωση του κτιρίου.
2006: Ολοκληρώθηκε η κατασκευή του.
2008: Πραγματοποιήθηκε η διοικητική παραλαβή του μουσείου από την ΙΕ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
2012: Το παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο έκλεισε προκειμένου να γίνει η μεταφορά και η συντήρηση των εκθεμάτων.
«Τα κτίρια αναπτύσσονται σε δύο έως τέσσερα επίπεδα και έχουν συνολικό εμβαδό 11.750 τ.μ. Στο πρώτο υπάρχει ο χώρος υποδοχής με εκδοτήριο εισιτηρίων και βεστιάριο, αμφιθέατρο 100 ατόμων, χώροι εκπαιδευτικών προγραμμάτων, κατάστημα ειδών πώλησης, καφέ και WC.
Το δεύτερο κτίριο περιλαμβάνει τα γραφεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας και τη βιβλιοθήκη της Υπηρεσίας.
Στο τρίτο και μεγαλύτερο κτίριο βρίσκονται οι εκθεσιακοί χώροι της μόνιμης και της περιοδικής έκθεσης εμβαδού 1500τ.μ. και 500τ.μ. αντίστοιχα, πέντε σύγχρονα εργαστήρια συντήρησης (εικόνας και τοιχογραφιών, λίθου και μαρμάρου, πήλινων, μετάλλου και ψηφιδωτών) καθώς και οι αποθήκες αρχαιοτήτων».
ΣΤ) ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ/ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΕΡΡΩΝ
Το πρώτο βήμα είναι η έκφραση της θέλησης και αποφασιστικότητας του λαού της πόλης και του Νομού για την κατασκευή κτιρίου διαχρονικού (Αρχαιολογικού) Μουσείου στο πρώην στρατόπεδο Παπαλουκά. Αυτό πρακτικά σημαίνει να παρθούν αποφάσεις Δημοτικού Συμβουλίου Σερρών και Περιφερειακού Συμβουλίου Κ. Μακεδονίας για την κατασκευή του Μουσείου και να αποσταλούν στον Πρωθυπουργό, Υπουργό Πολιτισμού και τοπικούς βουλευτές.
Το δεύτερο βήμα είναι μια κοινή σύσκεψη Υπουργού Πολιτισμού, Αντιπεριφερειάρχη Σερρών, Δημάρχου Σερρών και Διευθύντριας Αρχαιολογικής Εφορείας Σερρών για το θέμα της κατασκευής σύγχρονου κτιρίου για το Διαχρονικό (Αρχαιολογικό) μουσείο Σερρών στο χώρο του πολιτιστικού πάρκου πρώην στρατόπεδο Παπαλουκά.
Τρίτο βήμα η Αρχαιολογική Εφορεία Ν. Σερρών να εντοπίσει τις ανάγκες σε χώρους εκθέσεως των αρχαιολογικών ευρημάτων για τα υπάρχοντα διάσπαρτα (Μπεζεστένι, αύλειος χώρος Αγ. Θεοδώρων, Ζιτζιρλή τζαμί) αλλά και μελλοντικά ευρήματα από μη ολοκληρωθείσες ανασκαφές του Νομού, αλλά και ευρήματα που βρίσκονται σε άλλα μουσεία κυρίως στην Καβάλα, χώρους περιοδικών εκθέσεων, χώρους εργασίας, αποθήκευσης, επεξεργασίας κτλ. Με βάση όλα αυτά και με συμπαράσταση των τοπικών πολιτικών αρχών και βουλευτών, το Υπουργείο Πολιτισμού να προχωρήσει σε πανελλήνιο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για τα σχέδια της ανέγερσης του Μουσείου Σερρών.
Από εκεί και πέρα τα βήματα έχουν αναφερθεί σε προηγούμενη ενότητα, αλλά η υλοποίησή τους θα έχει μεγάλη χρονική διάρκεια.
Ζ) ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Από τα παραπάνω καθίσταται φανερό ότι η κατασκευή ενός σύγχρονου κτιρίου με τις προδιαγραφές που αναφέρθηκαν για το Διαχρονικό μουσείο Σερρών, οδηγεί πολιτιστικά το Ν. Σερρών στον 21ο αιώνα. Το κτίριο αυτό θα ενοποιήσει, προστατεύσει και αναδείξει τα διάσπαρτα αρχαιολογικά ευρήματα του Νομού σε ενιαίο και ασφαλή χώρο.
Άμεση θα είναι η επίδραση της δημιουργίας του Διαχρονικού μουσείο και στην παρακείμενη πινακοθήκη του διεθνούς φήμης καλλιτέχνη Κων. Ξενάκη και γενικότερα στο σύνολο του πολιτιστικού πάρκου Σερρών. Τα αξιόλογα και με επιμέλεια εκτεθειμένα πολιτιστικά και αρχαιολογικά αντικείμενα στα κτίρια του πολιτιστικού πάρκου Σερρών, θα αποτελούν πόλο έλξης σε ευρύ φάσμα μαθητών και πολιτών της Β. Ελλάδος για να τα επισκέπτονται.
Τελικά οι Σέρρες με τα κτίρια του πολιτιστικού Πάρκου θα αποκτήσουν πανελλαδική πολιτιστική οντότητα.
