ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ: Σήμα κινδύνου και εναλλακτικές επιβίωσης

19/02/2023

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ: Σήμα κινδύνου και εναλλακτικές επιβίωσης

Ενώπιον μεγάλων προκλήσεων, κομβικών για την επιβίωσή του βρίσκεται ο κτηνοτροφικός κλάδος της χώρας. Αποτελώντας δομικό πυλώνα για τη διατροφική ασφάλεια και επάρκεια, σε καιρούς δύσκολους, με τις τιμές να ανεβαίνουν διεθνώς, αλλά και το αίτημα για ποιοτικά τρόφιμά, να είναι κεντρικό στη δημόσια συζήτηση, αντιμετωπίζει το φάσμα της συρρίκνωσης.

Βασικές αιτίες, το γεγονός ότι για χρόνια, με βάση όσα αναφέρουν γνώστες της κατάστασης, ο κτηνοτροφικός κλάδος αντιμετωπίζεται μόνο υπό το πρίσμα των επιδοτήσεων και όχι μέσα από μια συνολική στρατηγική ανάπτυξης, με αιχμή τη γενετική βελτίωση, την αξιοποίηση των εγχώριων ειδών, την ανάπτυξη συλλογικών σχημάτων για τη μείωση του κόστους παραγωγής και την οργανωμένη ανάδειξη αλυσίδων αξίας από το “χωράφι” στο ράφι.

Κι όλα αυτά την ώρα που όπως έχει αναφέρει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) Παναγιώτης Πεβερέτος η κτηνοτροφία συμβάλλει με το 2% αλλά με προσμέτρηση όλης της αλυσίδας αξίας φτάνει, όπως τόνισε ο κ. Πεβερέτος, το 20%, αλλά και στην περιβαλλοντική ισορροπία.

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ: Σήμα κινδύνου και εναλλακτικές επιβίωσης

Βέβαια, στην “άλλη άκρη της αλυσίδας” τον καταναλωτή κι εκεί καταγράφεται μια δύσκολη κατάσταση με τις τιμές να ανεβαίνουν συνεχώς, χωρίς ωστόσο ο παραγωγός σε πολλές περιπτώσεις να καρπώνεται τις υπεραξίες. Έτσι, με βάση την ΕΛΣΤΑΤ, σε ετήσια βάση, τον Ιανουάριο 2023 προς Ιανουάριο 2022 καταγράφηκαν ανατιμήσεις σε Γαλακτοκομικά και αυγά της τάξης του 25%, ενώ από μήνα σε μήνα (Δεκέμβριος 2022 – Ιανουάριος 2022) η αύξηση π.χ. σε τυριά είναι στο 2,6% με τον δείκτη των τροφίμων να παραμένει σταθερά τους τελευταίους μήνες στο +15% και συγκεκριμένα για τον Ιανουάριο στο 15,4%.

Ενδεικτικό, συνεπώς, της κατάστασης είναι το τι συμβαίνει με το γάλα, ένα από τα βασικά προϊόντα της κτηνοτροφίας. Με αφορμή, δε, και τις αναφορές για “μποϊκοτάζ” σε γαλακτοκομικά προϊόντα λόγων των τιμών η Ένωση Φυλής Χολστάιν που εκπροσωπεί το 30% των Ελλήνων αγελαδοτρόφων, κυρίως των γαλακτοπαραγωγών αγελάδων σημείωσε ότι “τα κόστη δεν ανέβηκαν απλά αλλά κατέστησαν μη βιώσιμη την κτηνοτροφία. Δεν σφάχτηκαν κοπάδια, για τον φόβο των Ιουδαίων. Σφάχτηκαν γιατί τα προβλήματα στην κτηνοτροφία είναι πολλά κι η κυβέρνηση με φωτεινές εξαιρέσεις ελάχιστα έχει σκύψει για ν΄ ασχοληθεί μαζί τους” ανέφερε η Ένωση και προσέθεσε: “Οι πάντες γνωρίζουν ότι το κόστος μόνο του ηλεκτρισμού έχει ανέβει ακόμη και άνω του 300%. Οι ζωοτροφές έχουν διπλασιαστεί και η τιμή πλέον μειώνεται δραματικά για τον παραγωγό από ορισμένες γαλακτοβιομηχανίες σε σημείο να καθίσταται ελληνικές, υπερσύγχρονες μονάδες, μη βιώσιμες.

Τα σούπερ μάρκετ την ίδια στιγμή, που μειώνουν υποτίθεται τιμές αλλάζουν στην κυριολεξία τα φώτα στον Έλληνα παραγωγό γάλακτος. Πιέζουν τις γαλακτοβιομηχανίες, οι οποίες με τη σειρά τους, στρέφονται σ’ εμάς. Έτσι, ενώ τα σούπερ μάρκετ δεν έχουν ζημιά, γιατί επιστρέφουν το προϊόν, που έχει λήξει στις γαλακτοβιομηχανίες, πληττόμαστε άμεσα εμείς με τη λογική του ντόμινο” σημειώνει η Ένωση.

Παράλληλα ζητεί παρεμβάσεις για να μπει φρένο τις ελληνοποιήσεις, που όπως αναφέρεται, υποθάλπονται από

Τον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών (άρθρο 82) που αφήνει την παραγωγή ελληνικού γιαουρτιού από γάλα – συμπύκνωμα – σκόνες
Τοπωνύμια που παραπλανούν τον καταναλωτή.
Γάλα υψηλής παστερίωσης, που παρουσιάζεται σαν πιο ασφαλές από το φρέσκο ενώ στην ουσία είναι κονσέρβα.
Τοποθετήσεις προϊόντων στα ψυγεία των σούπερ μάρκετ, που προκαλούν σύγχυση στον καταναλωτή ως προς τη διατροφική τους αξία και προέλευση των πρώτων υλών.

Στο θέμα των τιμών στέκεται και ο πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγγελματικής Οργάνωσης Κρέατος (ΕΔΟΚ), Ελευθέριος Γίτσας που σε συνέντευξη τύπου την περασμένη Πέμπτη, (Τσικνοποέμπτη) σημείωσε ότι θα πρέπει οι τιμές να ισορροπήσουν ώστε να καλύπτεται το κόστος παραγωγής. Σημειώνεται, ότι στελέχη της αγοράς, σημειώνουν ότι ακούγονται και υπερβολές από την πλευρά των παραγωγών, ωστόσο σημειώνεται η ανάγκη θωράκισης των ελληνικών προϊόντων, καθώς μάλιστα έχουν υψηλή διατροφική αξία.

Επίσης ο κ. Γίτσας σημειώνει ότι πυλώνας στήριξης της κτηνοτροφίας μπορεί να είναι η κρεατοπαραγωγή προς την οποία θα πρέπει να στραφεί η κτηνοτροφία. “Η χώρα μπορεί να αρχίσει να καταγράφει επάρκεια στο κρέας, του αρνιού κρεοπαραγωγής του βόειου ελευθέρας βοσκής, του μαύρου χοίρου, και του νεροβούβαλου τα οποία θα πρέπει να πρωτοστατήσουν σ’ αυτήν την πολλά υποσχόμενη αγορά” ανέφερε ο κ. Γίτσας και τόνισε ότι “η αλματώδης ανάπτυξη της εστίασης, κυρίως ξενοδοχειακής, εμφανίζει μια νέα απαιτητική αγορά που απευθύνεται σε καταναλωτές υψηλότερου εισοδήματος και εκλεπτυσμένων ουρανίσκων. Όμως, οι επί δεκαετίες ολόκληρες, πολύ χαμηλές τιμές των κρεάτων, που επέβαλαν σταδιακά, κακοί επαγγελματίες της αγοράς ήταν η αιτία της εγκατάλειψης της κτηνοτροφίας, αφού στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν καλύπτονταν ούτε το κόστος παραγωγής”.

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ: Σήμα κινδύνου και εναλλακτικές επιβίωσης

Αξίζει να σημειωθεί ότι η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ στο πλαίσιο του προγράμματος «CAP2Fork – Προς ένα βιώσιμο σύστημα τροφίμων από τον αγρότη στον καταναλωτή», το οποίο υλοποιεί με την υποστήριξη της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σχεδίασε την εκπόνηση της πανελλαδικής έρευνας για την ετοιμότητα της Ελληνικής Γεωργίας για την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, που αποτελούν προαπαιτούμενα για την επιβίωση του πρωτογενούς τομέα.

Όπως αναφέρεται στην Έκθεση, που παρουσιάστηκε τον περασμένο Ιούλιο, όσον αφορά το ρόλο του Κράτους, σχεδόν οι μισοί ερωτηθέντες αγρότες και κτηνοτρόφοι (47%) απαντούν ότι το κράτος δεν ανταποκρίνεται στην ευθύνη που φέρει ειδικά σε σχέση με την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας, οι οποίες αποτελούν καταλύτη για την επιτυχημένη και αποτελεσματική μετάβαση.

Όπως προέκυψε και από την ποιοτική έρευνα, ιδιαίτερη προσοχή και σημασία πρέπει να δοθεί στον παράγοντα της εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς, καθώς διαπιστώνεται σημαντικό έλλειμμα εμπιστοσύνης των παραγωγών στην Πολιτεία και στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει για την ενημέρωσή τους σε σχέση με τα υφιστάμενα και μελλοντικά χρηματοδοτούμενα προγράμματα και πολιτικές.

Οι έντονες απόψεις που καταγράφηκαν υποδηλώνουν την ανάγκη ουσιαστικών και άμεσων παρεμβάσεων που θα αντιμετωπίσουν το έλλειμμα αυτό.

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ: Σήμα κινδύνου και εναλλακτικές επιβίωσης

Σημειώνεται ότι ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας σε επίσκεψή του στα Τρίκαλα ανέδειξε τα θέματα που απασχολούν τον κτηνοτροφικό κλάδο. Μάλιστα κ. Τσίπρας αναφέρθηκε σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις της «επόμενης προοδευτικής κυβέρνησης» για τους κτηνοτρόφους. Συγκεκριμένα, τόνισε την ανάγκη να υπάρξει μια ασπίδα προστασίας για τον κόσμο της παραγωγής, για τους κτηνοτρόφους και τους αγρότες και βεβαίως διαρθρωτικές αλλαγές που θα κοιτάξουν στην επόμενη ημέρα, την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου. «Μια προοδευτική κυβέρνηση θα θεσπίσει το αγροτικό πετρέλαιο, δηλαδή την μη καταβολή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για τον αγρότη και τον κτηνοτρόφο, θα υλοποιήσει το πλαφόν στο αγροτικό και κτηνοτροφικό ρεύμα, δηλαδή ο αγρότης και ο κτηνοτρόφος να πληρώνει την κιλοβατώρα στην τιμή που πλήρωνε πριν έρθει η κρίση, και θα μηδενίσει τον ΦΠΑ στα αγροεφόδια και τις ζωοτροφές».

“Είναι απαραίτητο να υπάρξει, με διακομματική συναίνεση μάλιστα – αν και το βλέπω δύσκολο, μία ουσιαστική αναβάθμιση του ρόλου του Υπουργείου, σταθερότητα και συνέχεια στον διοικητικό μηχανισμό που καλείται να υλοποιήσει τις βασικές στρατηγικές του, και ταυτόχρονα να αναδειχθεί σε όλο το μέγεθός της η σημασία του αγροτικού τομέα στην ανάπτυξη της χώρας μας” είχε αναφέρει επίσης πριν λίγους μήνες ο μακροβιότερος, μεταπολιτευτικά, υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Αλέξανδρος Κοντός παρουσιάζοντας βιβλίου του και δίνοντας με την εμπειρία το στίγμα για την επόμενη μέρα του κλάδου.