Η αποχή και η άνοδος της ακροδεξιάς αμφισβητούν την ευρωπαϊκή προοπτική και τη σταθερότητα των δημοκρατικών θεσμών (του Κώστα Πασχάλη)
Το αποτέλεσμα των ευρωπαϊκών εκλογών επιδέχεται πολλαπλές και πολυσήμαντες αναγνώσεις, η κάθε μια από τις οποίες επιδέχεται τη δική της ιδιαίτερη ερμηνεία.
Το πρώτο στοιχείο που καταγράφεται είναι το ύψος της αποχής που ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Η αποχή δηλώνει ευθέως την έλλειψη ενδιαφέροντος από μέρους των πολιτών, για μια εκλογική διαδικασία που πιθανώς θεωρούν μειωμένης σημασίας και άνευ ουσιαστικού περιεχομένου. Πέραν όμως της παραπάνω αντίληψης , που σε κάθε περίπτωση, συνιστά αποποίηση ευθύνης, καθώς η ψήφος είναι αναφαίρετο δημοκρατικό δικαίωμα κατακτημένο με αγώνες χρόνων, υπάρχει και το στοιχείο της απόλυτης αδιαφορίας απέναντι την ευρωπαϊκή προοπτική. Η αδιαφορία αυτή προσλαμβάνεται από τους ίδιους τους πολίτες που απέχουν της κορυφαίας δημοκρατικής διαδικασίας, ως τρόπος «ηχηρής» και «αντισυστημικής» αντίδρασης, ενώ στην πραγματικότητα ισχυροποιούν με τη στάση τους την επικράτηση των «συστημικών» αντιλήψεων. Σε κάθε περίπτωση η ευρωπαϊκή προοπτική πέραν των δυσκολιών, των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων και των εμμονικών εθνικισμών που οδηγούν στην εσωστρέφεια, συνιστά ένα καίριο διακύβευμα καθώς αφορά και το μέλλον της ίδιας μας της χώρας, που αποτελεί μέρος του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Το δεύτερο στοιχείο αφορά στο γεγονός της επικέντρωσης του ενδιαφέροντος των ευρωεκλογών στην εσωκομματική σκακιέρα. Το κόμματα διαγωνίζονταν σε τοξικές αντιπαραθέσεις, σε βάρος ενός γνήσιου και εποικοδομητικού διαλόγου, που θα αναδείκνυε τη στάση της Ελλάδας απέναντι στην Ευρώπη. Οι πολιτικοί ηγέτες στο σύνολό τους ενδιαφέρονταν πρωτίστως να μετρήσουν την απήχησή τους στην κοινή γνώμη, για να επιβεβαιώσουν ή να αναδιατάξουν την μέχρι τώρα πορεία τους. Η όλη διαδικασία έδειχνε να παραπέμπει περισσότερο σε δημοσκοπική έρευνα παρά σε εκλογική αναμέτρηση.
Δείτε επίσης: META MAGAZINO: Διαβάστε το νέο τεύχος
Τρίτο στοιχείο, του οποίου τη βαρύτητα και σημασία θα αντιληφθούμε στα άμεσο μέλλον αφορά στην άνοδο των δυνάμεων της ακροδεξιάς. Αν στη χώρα μας η άνοδος αυτή (που υπήρξε ιδιαιτέρως ανησυχητική) έχει ένα λιγότερο «επικίνδυνο» χαρακτήρα λόγω της «ρηχότητας» των προσώπων και της εμφανούς ανεπάρκειας συγκροτημένου λόγου και ιδεολογικής συνέπειας, δεν συμβαίνει το ίδιο με την Ευρώπη. Στη Γαλλία η ακροδεξιά διεκδικεί την εξουσία, στη Γερμανία ενισχύεται απειλητικά, όπως και στην Ολλανδία, ενώ στην Ιταλία (παρότι «συστημική» δύναμη πλέον) παραμένει ισχυρή. Την ίδια στιγμή οι δυνάμεις της Αριστεράς, αδύναμες να βρούνε κοινή συνισταμένη και ένα πειστικό πολιτικό πρόταγμα, πολύ δε περισσότερο να συνομιλήσουν με τις ευάλωτες και ασθενέστερες κοινωνικές ομάδες, ηττώνται σχεδόν παντού, αφήνοντας την πρωτοβουλία των κινήσεων στους πολιτικούς τους αντιπάλους.
Τα παραπάνω και όσα ακόμη θα μπορούσε να προσθέσει κανείς μελετώντας τα εκλογικά αποτελέσματα, σίγουρα έχουν βαρύνουσα σημασία, όμως το πρωταρχικό ερώτημα και ο κυρίαρχος προβληματισμός για την επόμενη ημέρα είναι το μέλλον της Δημοκρατίας και των δημοκρατικών θεσμών που δείχνουν να απαξιώνονται από ικανό αριθμό πολιτών, όχι μόνον στη χώρα μας αλλά και πανευρωπαϊκά. Ο απόλυτος κυνισμός, ο συντηρητικός νεοεθνικισμός, η ατομικιστική αφασία με την ανάδειξη του προσωπικού συμφέροντος σε βάρος του κοινωνικού συνόλου, είναι μερικά από τα παθολογικά συμπτώματα μίας δημοκρατίας που δείχνει ν’ ασθενεί.
Η προστασία της δημοκρατίας εξαρτάται από τον σεβασμό στη λειτουργία της, στους θεσμούς της, στον χειρισμό των θεμάτων που απασχολούν τους πολίτες και, ιδιαίτερα, από τα κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά και άλλα αποτελέσματα που παράγει η πολιτική και οι συμπεριφορές φορέων, θεσμών, ατόμων. Αν, στην πράξη, τα αποτελέσματα αυτά βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό σε αντίθεση με τις προσδοκίες που έχει μια κοινωνία από το πολιτικό της σύστημα, καμία θεσμική απαγόρευση δεν θα προστατέψει το πολίτευμα. Όποτε στην ιστορία διαμορφώθηκαν τέτοια ισχυρά ρεύματα αμφισβήτησης, καμιά θεσμική παρέμβαση δεν εμπόδισε την ανατροπή ή τη μετάλλαξη της δημοκρατίας και την άνοδο στην εξουσία κάθε μορφής δικτατορικών ή αυταρχικών καθεστώτων.
Στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία η μόνη δυνατή αντίδραση δεν μπορεί να είναι άλλη από αυτήν της αποκατάστασης των σχέσεων εμπιστοσύνης των πολιτών με την ΠΟΛΙΤΙΚΗ, δημιουργώντας τους απαραίτητους όρους και τις αναγκαίες συνθήκες για ενεργότερη και δυναμικότερη κοινωνική συμμετοχή, με στόχο και γνώμονα την υπεράσπιση των δημοκρατικών θεσμών.
- Για να μαθαίνετε πάντα όλα τα νέα, κάντε like στη σελίδα μας olanea.gr
