Η ενασχόληση με τα αδέσποτα ζώα απορροφά ατελείωτο χρόνο και χρήμα από τους εθελοντές, οι οποίοι συχνά δημιουργούν ομάδες στα κοινωνικά δίκτυα για να συντονίζεται η φροντίδα των αδέσποτων και οι υιοθεσίες τους. Συχνά, ωστόσο, παρατηρεί κανείς ότι σε αυτές τις ομάδες υπάρχει μια πολεμική. Ένα νέο μεταπτυχιακό στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών -που θα λειτουργήσει από τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά- φιλοδοξεί να βάλει ένα επιστημονικό πλαίσιο, ώστε να σταματήσει η πολεμική αυτή και οι διαστρεβλώσεις σχετικά με τα αδέσποτα ζώα και τη διαχείρισή τους.
Δεκάδες ομάδες εθελοντών, μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, αφιερώνουν καθημερινά πολύ χρόνο και χρήμα για την προστασία αδέσποτων ζώων, προσπαθώντας να φροντίσουν μερικά από τα εκατομμύρια αδέσποτα που υπάρχουν στη χώρα μας. Ομάδες που έχουν δημιουργηθεί από ανθρώπους με κοινή ευαισθησία απέναντι στο πρόβλημα των αδέσποτων που αντιμετωπίζει η χώρα μας, προσπαθούν, πολλές φορές χέρι με χέρι με τις τοπικές κοινότητες, να δώσουν λύσεις.
Η Φωτεινή Σιάκκα έλειπε πολλά χρόνια από την περιοχή της, τα Μάλγαρα, και όταν επέστρεψε, πριν από τρία χρόνια, συνειδητοποίησε με λύπη ότι το πρόβλημα με τα αδέσποτα ζώα είναι τεράστιο. «Στην αρχή άρχισα να ταΐζω αυτά που ήταν κοντά στο σπίτι μου και μετά άρχισα να πηγαίνω και σε άλλες περιοχές». Σταδιακά μαζεύτηκαν μερικοί άνθρωποι με ίδιες ανησυχίες και αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια σελίδα σε κοινωνικά δίκτυα, την «ΚυΜα ΟΕΦ Ομάδα Εθελοντών Φιλόζωων Κυμίνων -Μαλγάρων & Φίλων», ώστε να ευαισθητοποιήσουν τον κόσμο να υιοθετήσει ή/και να φροντίζει ζωάκια. «Στα χωριά μας είμαστε πολύ πίσω στο θέμα των αδέσποτων, δεν υπάρχει παιδεία, αλλά ευτυχώς τελευταία βλέπουμε ότι αλλάζει κάτι. Σε αυτό βοήθησε το ότι γίνονται όλο και περισσότερες στειρώσεις από τους δήμους. Παλιότερα, οι άνθρωποι στα χωριά θεωρούσαν κακό να κάνουν στειρώσεις».
Εθελοντές στα όρια της εξόντωσης
Οι εθελοντές που ασχολούνται με αυτές τις ομάδες φτάνουν συχνά στα όρια της υπερκόπωσης, προσπαθώντας να φροντίσουν όσα περισσότερα ζώα γίνεται. «Κάθε μέρα έχουμε να φροντίζουμε δεκάδες ζώα ο καθένας, να απαντάμε σε ερωτήματα στο διαδίκτυο, να αναρτούμε πληροφορίες και φωτογραφίες για ζωάκια για υιοθεσία και να απαντάμε σε πολλά τηλεφωνήματα», εξηγεί η κ. Σιάκκα.
Όταν δημιουργούνται αυτές οι ομάδες εθελοντών, στην αρχή ενθουσιάζονται πολλοί και θέλουν να συμμετέχουν και να βοηθούν. Γρήγορα όμως έρχεται η κόπωση και τελικά μένουν ελάχιστοι, οι οποίοι καλούνται να διαχειριστούν ένα μεγάλο όγκο εργασιών. Έτσι έγινε και με την ομάδα Εθελοντές Φιλόζωοι Χαριλάου. «Ξεκίνησε με διάθεση από πολλούς, αλλά στο τέλος μείναμε ελάχιστα άτομα», σημειώνει η Αμαλία Αθανασιάδου, η οποία έχει δει ακόμη και ανθρώπους να καταστρέφονται οικονομικά από αυτήν την ενασχόληση.
Η εθελοντική τους εργασία είναι αδιάκοπη, καθώς για τη φροντίδα των ζώων, τη γνωστοποίηση της ανάγκης να υιοθετηθούν και τις διαδικασίες υιοθεσίας απαιτούνται πολλές εργατοώρες. Το αποτέλεσμα συχνά επιβραβεύει ηθικά, καθώς πολλά ζώα βρίσκουν τελικά «οικογένειες». Μέσα σε δύο χρόνια, η ομάδα της Χαριλάου προχώρησε σε περίπου 100 υιοθεσίες και από τον Σεπτέμβριο του 2019 σε άλλες τόσες η ομάδα των Μαλγάρων.
Η «ψυχή» που δίνουν οι εθελοντές συχνά «παρεξηγείται», με αποτέλεσμα πολλοί να θεωρούν ότι έχουν υποχρέωση να φροντίζουν κάθε ζωντανό που έχει ανάγκη. «Στέλνουν μηνύματα, επικριτικά, ειρωνικά ή και θυμωμένα, γιατί είδαν κάπου ένα αδέσποτο και δεν κάναμε κάτι άμεσα. Δεν καταλαβαίνουν ότι είμαστε εθελοντές και δεν μπορούμε να είμαστε ανά πάσα στιγμή παντού», επισημαίνει η κ. Αθανασιάδου και συμπληρώνει ότι είναι πολλοί οι διαδικτυακοί καβγάδες, καθώς ο ένας ρίχνει την ευθύνη στον άλλο. «Γίνεται συχνά επίκληση στο συναίσθημα, κάτι το οποίο αποτελεί ψυχολογικό εκβιασμό για τους φιλόζωους», σημειώνει χαρακτξριστικά.
Νέο μεταπτυχιακό: Η ανάγκη για επιστημονικό πλαίσιο
Ένα νέο μεταπτυχιακό πρόγραμμα που αρχίζει τη λειτουργία του από τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, φιλοδοξεί να αλλάξει την κατάσταση. Το Διιδριματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΔΠΜΣ) Ζώα: Ηθική, Δίκαιο, Ευζωία, το οποίο διοργανώνεται από το Τμήμα Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ και το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, συντονίζει ο επ. καθηγητής Ευάγγελος Πρωτοπαπαδάκης και είναι το πρώτο και μοναδικό στην Ελλάδα με αυτό το αντικείμενο.
«Ένας από τους στόχους του προγράμματος -το οποίο ξεφεύγει από το πανεπιστήμιο και μπαίνει στην κοινωνία- είναι να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο επιστημονικής γνώσης για τους φιλόζωους, ώστε να μην υπάρχουν συναισθηματικές κραυγές», εξηγεί ο κ. Πρωτοπαπαδάκης.
Εκτός από τις συναισθηματικές κραυγές, υπάρχουν και οι υπερβολές. Αρκετοί από τους ανθρώπους που ασχολούνται με τα ζώα, περνούν από το «σύνδρομο του σωτήρα», καθώς μέσα από αυτό νιώθουν σημαντικοί, στο «σύνδρομο του συλλέκτη», με αποτέλεσμα να συμβιώνουν σε διαμερίσματα λίγων τετραγωνικών μέτρων με δεκάδες γάτες και σκυλιά.
«Ευζωία δεν είναι μόνο το φαγητό, τα φάρμακα και μια ζεστή γωνιά. Δε γίνεται ένα κυνηγόσκυλο να ζει σε μια γκαρσονιέρα. Δεν μπορεί να μπαίνει το δίλημμα ή αδέσποτο σε κίνδυνο ή σε γκαρσονιέρα. Δεν υπάρχουν δίπολα στη ζωή. Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές. Να το περιθάλψεις, αλλά να πάει να ζήσει αλλού, καθώς θέλει χώρο να κινείται», εξηγεί ο κ. Πρωτοπαπαδάκης, συμπληρώνοντας ότι αυτό πρέπει να γίνεται με την «ευθύνη κρατικών και δημοτικών φορέων και με επιστημονική καθοδήγηση».
Εξάλλου, αυτά είναι μερικά από τα θέματα τα οποία πραγματεύεται το νέο μεταπτυχιακό του ΕΚΠΑ, για το οποίο το ενδιαφέρον, σύμφωνα με τον συντονιστή του, είναι ήδη εντυπωσιακό. Οι αιτήσεις συνεχίζονται μέχρι τις 9 Οκτωβρίου και τα μαθήματα θα γίνονται διαδικτυακά. Έχει μάλιστα ήδη προγραμματιστεί ένα Σαββατοκύριακο εργασίας για το εαρινό εξάμηνο στη Λίμνη Κερκίνης.
Δήμητρα Κεχαγιά
