Στέλιο θα μου λείψεις (ήδη μου λείπεις) (του Κώστα Πασχάλη)
Ας μου συγχωρηθεί ο προσωπικός τόνος, αλλά θα ήταν αδύνατο να μιλήσω για τον Στέλιο Μπουφίδη, με άλλον τρόπο. Από την άλλη δεν είμαι καθόλου βέβαιος για το αν θα «έπρεπε» να κοινοποιήσω και αυτές ακόμη τις λίγες γραμμές που ακολουθούν. Η γραφή, ακόμη και η πλέον περίτεχνη, αδυνατεί να μεταφέρει ή να περιγράψει με πιστότητα τα αληθινά συναισθήματα. Η βαθιά σιωπή και ένα αβίαστο δάκρυ πόνου, λένε πολύ περισσότερα. Όμως η μακρόχρονη θητεία στη βάσανο της γραφής, την οποία και συνυπηρετήσαμε με τον Στέλιο, κρίνω πως την καθιστά στη συγκεκριμένη στιγμή επιβεβλημένη.
Μοιράστηκα πολλά, πάρα πολλά χρόνια με τον Στέλιο. Η δημοσιογραφική μας συνεργασία, που ξεκίνησε το μακρινό 1988 έγινε μέσα στο χρόνο μια μοναδική σχέση βαθιάς και σταθερής φιλίας που κράτησε μέχρι τον απρόσμενο θάνατό του. Η φιλία μας στηρίχθηκε στις κοινές δράσεις και απόψεις μας, στους ομοειδείς πολιτικούς προσανατολισμούς, σε ατέλειωτα ξενύχτια πάνω σε διάφορες εκδοτικές δραστηριότητες, αλλά και σε ατελείωτες ουζοκατανύξεις όπου η καλλιέργεια του πνεύματος (μέσα από ατέρμονες συζητήσεις για ότι μπορεί να απασχολεί τον ανθρώπινο νου) παραχωρούσε τη θέση της στην ευωχία του οινοπνεύματος. Δεν ήταν αυτή η κοινή πορεία μας πάντα στρωμένη με ροδοπέταλα. Διαφωνήσαμε, μαλώσαμε, απομακρυνθήκαμε, «χαλαστήκαμε», για διάφορους λόγους σοβαρούς και μη, αλλά κατά έναν περίεργο έως μοναδικό τρόπο πάντα καταφέρναμε να βρούμε τον κοινό μας βηματισμό. Ήμασταν σαν ένα ζευγάρι που μέσα από περιστασιακές εντάσεις αναζωπύρωνε το ενδιαφέρον της σχέσης του.
Ο Στέλιος υπήρξε για μένα μέντορας, φίλος, συνοδοιπόρος, σύντροφος. Άνθρωπος υψηλής ευφυΐας και αντίληψης, αφουγκράζονταν τα πάντα γύρω του, προσαρμοζόμενος με εξαιρετική άνεση στο όποιο επίπεδο του συνομιλητή του. Χωρίς δογματισμούς, εμμονές, λεκτικές εντάσεις και ρητορικές υπερβολές, υπήρξε πάντα συγκαταβατικός και ανεκτικός, χωρίς όμως να απεμπολεί τις προσωπικές του απόψεις και τις πολιτικές καταβολές του.
Σίγουρα θα ήταν ενδιαφέρον να σταθεί κανείς στην μακρά και ενδιαφέρουσα πολιτική του πορεία και παρουσία και φυσικά στην δημοσιογραφική του καριέρα που περιελάμβανε σημαντικά εκδοτικά εγχειρήματα, ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές, μαθήματα κατάρτισης και εκπαίδευσης, συμμετοχή σε δημόσιες εκδηλώσεις πολιτικού και πολιτισμικού χαρακτήρα και πολλά άλλα. Σαφώς και θα υπάρξει μνεία για όλα αυτά στο μέλλον, όμως σ’ αυτόν τον σύντομο αποχαιρετισμό πρωτεύουσα σημασία τουλάχιστον για μένα είναι η πρόωρη απώλεια ενός ωραίου ανθρώπου που υπήρξε εξαιρετικός φίλος.
Στα χρόνια, κυρίως, μετά τη συνταξιοδότησή του, οι δημόσιες σχέσεις και επαφές του Στέλιου περιορίστηκαν σε έναν στενό κύκλο ανθρώπων και σε μία οικογενειακή ζωή την οποία «φώτισε» και «πλούτισε» με τρόπο μοναδικό η παρουσία των δύο εγγονών του. Θα έλεγα, υπερβάλλοντας ίσως, πως αυτή τη περίοδος για τον Στέλιο ήταν η άνοιξη της ωριμότητάς του.
Πολιτικά αποστασιοποιημένος εδώ και πολλά χρόνια, όπως άλλωστε και κάποιοι από εμάς τους σχετικά νεότερους, που γευτήκαμε την πίκρα των αλλεπάλληλων διαψεύσεων, παρακολουθούσε ανελλιπώς τις πολιτικές εξελίξεις, τις οποίες και σχολιάζαμε συναγωνιζόμενοι (διασκεδάζοντας) για το ποιος θα επιδείξει μεγαλύτερο κυνισμό στη διατύπωση των απόψεών του.
Όταν εξαντλούσαμε την πολιτική θεματολογία, κάναμε μία μικρή πλην άκρως περιεκτική (και αρκούντως διασκεδαστική) στάση στα social media, για να αναζητήσουμε εντέλει καταφύγιο στην προσφιλή μας λογοτεχνία. Διαβάζαμε ότι έπεφτε στα χέρια μας, τίτλοι καινούργιοι και παλιοί, βιβλία δανεισμένα, βιβλία πολυσυζητημένα, βιβλία ξεχασμένα στα ράφια της βιβλιοθήκης μας ήταν σχεδόν η καθημερινή «λεία μας». Οι διαφορετικές αναγνωστικές μας προτιμήσεις έδιναν συνεχώς αφορμές για ατελείωτες συζητήσεις, όπου συμφωνούσαμε πως διαφωνούμε. Τον χαρακτήριζα «επιπόλαιο» αναγνώστη και αυτός μου ανταπαντούσε λέγοντας πως προτιμά να είναι επιπόλαιος και όχι εμμονικός όπως κάποιοι «πειραγμένοι».
Ενδιαμέσως κανονίζαμε κάποιες «πανηγυρικές ουζοκατανύξεις» μέσα από τις οποίες αναπτερώναμε το ηθικό μας. Η τελευταία ήταν μόλις δύο εβδομάδες πριν «πέσει». Κατά ένα περίεργο παιχνίδι της τύχης είχα μαζί μου την Polaroid, που αποθανάτισε τη σκηνή: Ο Στέλιος σε πρώτο πλάνο χαμογελά κρατώντας το ποτήρι και εγώ με τον Γιώργο (τον άλλον εξαιρετικό φίλο και συνδαιτυμόνα) κοιτούμε αφηρημένα και ελαφρώς στα χαμένα στο φακό, λες και προβλέπαμε τα μελλούμενα.
Τον είδα τελευταία φορά στου «Παπαγεωργίου». Η φλόγα της ζωής έπαιζε ακόμη στα μάτια του. Λόγω της τραχειοτομής αδυνατούσε να μιλήσει. Του έλεγα ότι μου ήρθε εκείνη την ώρα στο μυαλό, στο πνεύμα πάντα της σαρκαστικής διάθεσης που κυριαρχούσε στην κουβέντες μας, όλα τα προηγούμενα χρόνια. Το ανεπαίσθητο μειδίαμα στα χείλη και η εκφραστική κίνηση των ματιών του, που δήλωνε αποδοχή και συγκατάβαση, ήταν η εικόνα η τελευταία που κράτησα στη μνήμη μου από τον Στέλιο. Η ελπίδα της ανάνηψης, ελπίδα που τη στιγμή εκείνη την νοιώθαμε στον ακέραιο βαθμό, έσβησε, δυστυχώς πολύ γρήγορα, αφήνοντας πίσω της τη βεβαιότητα του επικείμενου θανάτου του.
Ο Στέλιος ήταν ένας άνθρωπος που ήθελε να γεύεται την κάθε στιγμή στη ζωή του. Δεν τον ενδιέφερε το «μετά της ύπαρξης», πολύ δε περισσότερο η υστεροφημία του. Ζούσε σε πραγματικό χρόνο το τώρα, πως αν κανείς θέλει να ζήσει πραγματικά θα πρέπει να αφήσει πίσω του τις αυταπάτες. Ίσως να είχε δίκιο ίσως και άδικο. Το βέβαιο ήταν πως, τουλάχιστον στα χρόνια της ωριμότητας, έμεινε συνειδητά προσηλωμένος σ’ αυτόν τον τρόπο ζωής. Το δυστύχημα είναι πως η ζωή του στέρησε κάποια από τα τρυφερότερα χρόνια της ζωής του.
Στέλιο θα μου λείψεις, μου λείπεις ήδη…
Υ.Γ. Συνήθιζα τα κείμενα που με δυσκόλευαν να τα στέλνω στον Στέλιο για να μου πει την γνώμη του. Θα ήθελα ειλικρινά να του στείλω και αυτό που μόλις ολοκλήρωσα, από περιέργεια και μόνον για να δω τις αντιδράσεις του. Θέλω να πιστεύω πως θα συγκατάνευε με εκείνο δικό του ιδιαίτερο μειδίαμα, αλλά και πάλι δεν είμαι απολύτως σίγουρος.
META MAGAZINO: Διαβάστε εδώ το καλοκαιρινό τεύχος
- Για να μαθαίνετε πάντα όλα τα νέα, κάντε like στη σελίδα μας olanea.gr
